طیف گسترده‌ای از نظرات درباره چگونگی تفسیر سرمایه گذاران از افزایش فوق‌العاده قیمت بیت‌کوین وجود دارد. در این پست، من در مورد یافته‌های کلیدی در مورد سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین که از تحقیقات اخیر ناشی از همکاری من با دو همکار، Hoje Jo و Haehean Park ناشی شده است بحث می‌کنم. همچنین این تحقیق توضیح می‌دهد چرا تا این حد اختلاف‌ نظر در مورد ارزش بیت‌کوین وجود دارد.

سیر قیمت بیت‌کوین در طی سال ۲۰۲۱ به طرز شگفت‌آوری بدون هیچ ریزش چشمگیری از اول ژانویه تا هفته سوم ماه فوریه ۷۸ درصد افزایش یافته است و از عدد رند روانی پنجاه هزار دلار هم عبور کرد. بسیاری از صاحب‌نظران، بیت‌کوین را با طلا مقایسه کرده‌اند؛ هر چند با ترکیب تحلیل بنیادی با رگه‌های قوی بی‌منطقی، از برخی جهات بی‌شباهت به طلا نیست.

برای سرمایه‌گذاران به راحتی امکان‌پذیر است که در حباب‌های قیمتی چشم‌انداز خود را از دست بدهند، زیرا نیروهای هیجانی و احساسی بر تفکر آرام و بی‌طرف مسلط می‌شوند. یافته مهم تحقیق ما این است که بازگشت تاریخی بیت‌کوین از نقطه‌ای که اقتصاددانان رفتاری آن را ” گرایشات بتا” می‌نامند، دور از ذهن نیست.

حال گرایشات بتا دقیقاً به چه معناست؟ اکثر سرمایه‌گذاران مفهوم بتای سنتی، یعنی میزان بازدهی دارایی نسبت به بازدهی کلی بازار را درک می‌کنند. به همین ترتیب، گرایشات بتا به میزان بازدهی دارایی نسبت به میزان خوش‌بینی بیش از حد در کلیت بازار اشاره دارد.

سهام بتا با گرایشات بالا (High sentiment beta stocks) نمونه اولیه سهام یک شرکت جوان و کوچک است که یک داستان هیجان انگیز برای گفتن دارد و گرچه هنوز سودآور نیست اما این امکان را دارد که در آینده به سود بیش از حد برسد.

در طول یک دهه تاریخ بیت‌کوین، بازده آن کاملاً شبیه سهام بتا با گرایشات بالا

بوده است. سهام بتا با گرایشات بالا معمولاً بسیار گمان‌پردازانه است و با فرصت‌هایی برای کسب یا از دست دادن مقدار زیادی پول همراه است. تحقیقات ما به سه ویژگی کلیدی استناد کرده است که بیت کوین را به پویایی بازار مالی عمومی متصل می‌کند:

۱. بیت‌کوین به طور جداگانه وجود ندارد، بلکه به سیستم مالی جهانی متصل است. بیت کوین بتای سنتی دارد، درست مثل هر دارایی دیگری. با این حال، در دوره‌هایی که بازدهی سهام زیاد است، بازدهی بیت‌کوین ارتباط کمتری نسبت به زمان‌هایی که بازدهی کلی بازار کم است دارد (یعنی در زمان های ریزش شدید بازارهای مالی، شاهد ریزش کمتری در بیت‌کوین بوده‌ایم).

۲. سرمایه‌گذاری موفقیت‌آمیز در سهام بتا با گرایشات بالا، شامل خرید آنها در دوره‌های کم تمایل است، زیرا در این زمان است که ارزش آنها کم است. همین امر در مورد بیت‌کوین صدق می کند: وقتی تمایلات در بازار کاهش می‌یابد، بیت‌کوین بیشتر شبیه یک شرکت کوچک که تهاجمی سرمایه‌گذاری می‌کند عمل می‌کند نسبت به زمانی که تمایلات بالا باشد.

۳. بازگشت به نگهداری بیت‌کوین به طور کلی در دوره‌هایی مثبت است که سهام شرکت‌هایی با سودآوری بالاتر از سهام شرکت‌ها با سودآوری پایین‌تر بهتر عمل می کنند. بخاطر داشته باشید که رشد سهام‌ها عملکرد چشمگیری در ارزش سهام ها در دهه گذشته داشته است و بیشتر این عملکرد از شرکت‌های بزرگ فناوری از جمله تسلا حاصل شده است. بیت‌کوین از این نظر مشابه است، اما با افزایش شدیدتر قیمت.

سهام‌های بتا با گرایشات بالا دارای دو ویژگی مهم هستند. اولاً، ارزیابی آنها از روی مبانی اساسی دشوار است و ثانیاً، آربیتراژ آنها دشوار است(آربیتراژ در علم اقتصاد به معنای بهره گرفتن از تفاوت قیمت بین دو یا چند بازار برای کسب سود است). در مورد بیت‌کوین نیز همین مسئله وجود دارد. هنگامی که ارزیابی یک دارایی از نظر بنیادی دشوار باشد و از نظر آربیتراژ متفاوت باشد، سرمایه‌گذاران راه‌های زیادی برای توجیه انواع نظرات در مورد ارزش دارایی دارند.

مشکل در ارزیابی بیت‌کوین تا حدی ناشی از آن است که بیت‌کوین با وجود اینکه یک دارایی است، پول نقد ایجاد نمی کند. بیت‌کوین حتی یک دارایی فیزیکی مانند طلا نیست که بتواند به عنوان ورودی فیزیکی در تولید جواهرات یا اجزای الکتریکی باشد. در عوض، بیت‌کوین به سادگی واحد حساب در یک فناوری معاملاتی مبتنی بر بلاکچین خاص است، جایی که به عنوان وسیله مبادله عمل می‌کند. آنچه ارزش اساسی به بیت‌کوین می بخشد، توانایی فناوری معاملات مرتبط با آن برای رقابت موثر با سایر فناوری‌های معاملاتی مانند آنهایی است که توسط شرکت‌های خدمات مالی سنتی ارائه می شود.

جان مینارد کینز، یکی از بزرگ‌ترین اقتصاددانان قرن بیستم، نوشت که اکثر سرمایه‌گذاران معاملات خود را بر اساس ملاحظات ارزش بنیادی بنا نمی‌کنند. در عوض آنها معاملات خود را بر اساس حدس و گمان انجام می‌دهند و سعی می‌کنند حدس بزنند که سرمایه‌گذاران دیگر در آینده کدام یک از دارایی‌ها را بیشتر تهیه میکنند( طلا، نفت، سهام یا بیت‌کوین؟). در مورد بیت‌کوین، نمونه‌هایی از مؤسساتی که در بازار بیت‌کوین فعال بوده اند BlackRock, BNY Mellon و Mastercard هستند.

تحقیقات اخیر آکادمیک مشخص کرده است که چگونه دوپامین در مغز سرمایه‌گذاران، قیمت دارایی‌ها را در حباب قیمتی دنبال می‌کند. سیر قیمت دارایی در حین حباب بسیار شدیدتر از ارزش‌های بنیادی(که سرمایه‌گذاران به طور کلی نادیده گرفته‌اند) جریان دوپامین را منعکس می‌کند.

دلیل خوبی وجود دارد که شک کنیم بیشتر سرمایه‌گذارانی که بیت‌کوین معامله می‌کنند، توجه کمی به هزینه‌های معاملاتی مربوط به استفاده از بیت‌کوین به‌ جای کارت‌های اعتباری سنتی برای انجام تراکنش دارند. به عنوان مثال، چه تعداد سرمایه گذار از این موضوع آگاه هستند در حالی که در سال ۲۰۱۸، که معامله یک بیت کوین به اندازه‌ی هشتاد هزار تراکنش با ویزا کارت انرژی مصرف می‌کند و امروزه این تعداد به ۴۵۳۰۰۰ تراکنش رسیده است؟ این مقایسه‌ها در مورد پتانسیل آینده بیت‌کوین به عنوان یک ابزار برای  مبادله‌های مالی  چه نتیجه‌ای دربر خواهد داشت؟ 

چه تعداد از سرمایه‌گذارانی که بیت‌کوین معامله می‌کنند می‌دانند که اگر بیت‌کوین به جای ارز دیجیتال، ارز یک کشور بود، آن کشور بر اساس مصرف برق در ۳۰ کشور برتر جهان  قرار می‌گرفت؟ چه تعداد می‌دانند که پردازش معاملات بیت‌کوین امروزه به نیمی از انرژی الکتریکی مورد استفاده در همه مراکز داده‌های  جهان نیاز دارد؟ 

ایلان ماسک یکی از سرمایه‌گذاران اصلی بیت‌کوین بوده است و تسلا اعلام کرده است که هنگام فروش خودروهای جدید، بیت‌کوین را می‌پذیرد. به این فکر کنید که این برای خریداران خودرو که از بیت‌کوین برای خرید تسلا جدید استفاده می‌کنند، به چه معناست؟

کتاب‌های درسی اقتصاد به ما می‌گویند که برای یک دارایی فقط می‌تواند به عنوان وسیله مبادله استفاده کرد، ارزش آن باید با گذشت زمان پایدار باشد. اما این را در نظر بگیرید: یک خریدار که در اول ژانویه ۲۰۲۱ مبلغ صد هزار دلار بیت‌کوین برای یک تسلای جدید پرداخت کرده بود، اگر هفت هفته صبر می‌کرد ۷۸ درصد کمتر(در بیت‌کوین) پرداخت می‌کرد. ارزش بازار بیت‌کوین به سختی پایدار است. در واقع، الگوی بازگشت آن بیشتر به لاتاری  شباهت دارد تا دارایی‌های مشابه اوراق قرضه که به طور معمول نقش واسطه مبادله را بازی می‌کنند.

مسلماً همانطور که برخی افراد در قرعه‌کشی برنده می‌شوند، برخی از سرمایه‌گذاران نیز با سرمایه‌گذاری در سهام با بازدهی شبیه به لاتاری (منظور ریسک به شدت بالا است) سود کلانی کسب خواهند کرد. اقتصاددانان رفتاری در مورد درک خطرات اضافی که هنگام جستجوی سود در بازارهایی که دارای گرایش بالا هستند، به سرمایه‌گذاران هشدار می‌دهند. بخت و اقبال به طور معمول در این بازارها نقش بسیار زیادی دارد. فقط کافی است از سرمایه‌گذارانی که در سهام GameStop معامله کردند بپرسید(به واسطه شوک ایجاد شده به یکباره میلیونر شدند و بعد قیمت سهام به قیمت اصلی قبلش برگشت، کافی است که چارت این سهم را ببینید، کاملأ متوجه می‌شوید).

اگرچه تسلا اعلام کرد که در ژانویه ۲۰۲۱مبلغ  یک و نیم میلیارد دلار بیت‌کوین خریداری کرده است، اما به گفته تحلیلگران JPMorgan (یکی از بزرگترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری دنیا)، افزایش قیمت بیت‌کوین در پنج ماه گذشته در پس‌زمینه جریان‌های نهادی کم اتفاق افتاده است. در صورت صحت، این نشان می‌دهد که بیشترین افزایش قیمت به دلیل تجارت توسط سرمایه گذاران منفرد اتفاق افتاده است‌، که با یافته‌های تحقیق من سازگار است.

با توجه به اینکه GameStop هنوز برای ما اتفاقی تازه است‌، ارزش دارد که پیام هشدار “مراقب خریدهایتان باشید” را به سرمایه‌گذارانی که دارایی‌های بسیار سوداگرایانه معامله می‌کنند، ابلاغ کنیم. در یک دنیای کامل، سرمایه‌گذاران باید هنگام خرید و فروش، به ویژه برای دارایی‌هایی مانند بیت‌کوین، اصول اساسی و بنیادی را در نظر بگیرند.

 نیازی به گفتن نیست که دنیا از کامل هم کامل‌تر است.

منبع: forbes